Глагол приставкэхэр

ПСЭ ЗЫПЫМЫТ ЧӀЫОПСЫР, НЕЖИВАЯ ПРИРОДА

  • чӀыгур - земля
  • ошъогур - небо
  • къушъхьэхэр - горы
  • хыхэр - моря
  • псыхъохэр - реки
  • мэзхэр - леса
  • шъофхэр - поля
  • гъэхъунэхэр - поляны
  • псыкъефэххэр - водопады

1. Къедж, угу къэгъэкӀыжь, зэгъашӀэ. Прочитай, вспомни, выучи.

Сыд?

ЧӀыопс, чӀыгу, чӀы, огу, ошъогу, уашъо, къушъхьэ, мэзы, хы, псыхъо, псыкъефэх (водопад), псынэкӀэчъ (родник), шъофы (поле), гъэхъун (поляна), уае, ощхы, пщагъу (туман), пщэсы (туман), ошъуапщэ, осэпс (роса), сэхъ (изморозь), чъэп (иней), осы, мылы, тыгъэ, жъуагъо, жъогъобын, мазэ, чъыгы, уцы, къэгъагъ, пшахъо, ятӀэ, гъогу, мыжъо, етӀэф.

Сыд ышӀэрэр?

КъэкӀы, къепсы, къещхы, къесы, къехы, къытехьэ, къехьэ, къефэхы, ит, из, изыбз, къэлыды (блестит), мэлыды, щэлыды, къэшӀэты (сверкает, блестит), мэшӀэты, щэшӀэты, мэжъыу, къэжъыу, щэжъыу, къыхедзы, мачъэ, макӀо.

Сыд фэд?

Дахэ, дэхэ дэд, нахь дах, анахь дах, бай, чъэр, жъыу, шӀэт, фыжьы, шӀуцӀэ, нэгъыф, шхъуантӀэ, плъыжьы, къаргъо, шӀоркъ, къабзэ, къашхъо, ины, джадэ, шъэджашъ, лъагэ, лъхъанчэ, кӀыр, пӀуакӀэ, Ӏужъу, псыгъо, гъумы, бгъузэ, шъуамбгъо, дыджы, ӀэшӀу, хафэ.

Сыд фэдэу? Сыдэущтэу?

Дахэу, дэхэ дэдэу, нахь дахэу, чъэрэу, жъыоу, шӀэтэу, къаргъоу, шӀоркъэу, къабзэу, нэгъыфэу, шхъуантӀэу, джадэу, шъэджашъэу, лъагэу, лъхъанчэу, кӀырэу, пӀуакӀэу, Ӏужъоу, псыгъоу, гъумэу, бгъузэу.


2. ТетхыкӀ. ГущыӀэ лъапсэхэр къыхэгъэщых. Спиши. Выдели корни слов.

  • псы, чӀыопс, осэпс, псыхъо, псы-къефэх, псыпс (марля), осыпс, осыц;
  • огу, ошъогу, гузэгу, гупчэ.

3. Глагол приставкэхэм ямэхьанэ къаӀо. Расскажи о значении глагольных приставок.

  • мэшӀэты, мэлыды, мэжъыу, мачъэ, макӀо;
  • къэшӀэты, къэлыды, къэжъыу, къэчъэ, къэкӀо;
  • щэшӀэты, щэлыды, щэжъыу, щэчъэ, щэкӀо.

4. КъызэдзэкӀ, тхы. Переведи, запиши.

  • Звезда сверкает (вообще) красиво. Звезда сверкает (в нашу сторону) красиво. Звезда в небе красиво сверкает.
  • Атласное платье блестит (вообще). Издали блестят фары. Окна домов блестят в ночи.

5. Сурэтхэмрэ гущыӀэхэмрэ зэфэхьысых. Соотнеси рисунки и слова.

  • Ӏужъу, пӀуакӀэ;
  • бгъузэ, шъуамбгъо;
  • гъумы, псыгъо;
  • лъхъанчэ, лъагэ.

Уроки и упражнения